Chavez
Op 20 januari besloot Michiel Baud, historicus en directeur van het Cedla, het studie- en documentatiecentrum over Latijns- Amerika van de Universiteit van Amsterdam een artikel in de Volkskrant over Hugo Chavez met de constatering: ?Het autoritaire, militaristische personalisme van Ch?vez vormt een re?el gevaar voor de Venezolaanse democratie. Hoe grappig en exotisch Hugo Ch?vez af en toe ook voor de dag kan komen en hoe verfrissend ook sommige van zijn politieke idee?n zijn, er bestaat een re?el gevaar dat Hugolandia op den duur zal verworden tot een naargeestige totalitaire staat.? Zijn slotzin ademt echter optimisme over de toekomst: ?Maar zover is het nog niet. Er zitten veel interessante kanten aan het socialistische experiment van Hugo Ch?vez. De economische groei die het heeft bewerkstelligd is indrukwekkend. Er moet nog veel gebeuren om het land echt socialer en moderner te maken, maar er worden geen politieke moorden gepleegd. De rel rond de tv-zender van de oppositie is zorgwekkend, maar over het algemeen is Venezuela is nog steeds een land met een sterke en vrije pers, waar tegenstanders van het regime hun zegje kunnen doen.? Op 29 januari publiceert Leen Verbeek, secretaris van CLAT Nederland in de Volkskrant een reactie onder de titel: Chavez is dictatoriale socialist. Een dag later geeft het parlement hem alle volmachten om gedurende 18 maanden te regeren per decreet. Dat betekent dat Ch?vez in die periode wetten kan uitvaardigen zonder dat die eerst in het parlement worden bediscussieerd. De zitting waarin Ch?vez zijn speciale bevoegdheden kreeg werd midden op straat gehouden, voor de deur van het Congresgebouw in Caracas. ?Leve het sociale straatparlementarisme?, riep voorzitster Celia Flores, en zij voegde eraan toe ?Socialisme of Dood?, de kreet die Ch?vez steeds vaker hanteert en die hij heeft overgenomen van zijn vriend Fidel Castro in Cuba Chavez is dictatoriale socialist Uit kringen van ondernemers hoor ik de redenering dat de Venezolaanse president Hugo Ch?vez zo gek nog niet is. Immers, hij doet wat voor de armen en dat was wel nodig ook. Er wordt nog aan toegevoegd dat geen president in Latijns-Amerika zich meer kan permitteren niets aan het sociale vraagstuk te doen. Dat laatste klopt. Zelfs een rechtse president als Oscar Berger van Guatemala, die in 2008 herkozen wil worden, overstelpt het land nu al met verkiezingspropaganda dat hij kampioen is in de aanpak van het "sociale vraagstuk". Overigens heeft dit direct geleid tot een manifest van de CLAT-vakbond de CGTG met als titel: "Wat president Berger al vier jaar voor het land verborgen houdt" Een serieuze professor als Michiel Baud verraste de Volkskrantlezers door zich aan te sluiten bij deze simplistische redenering over de Venezolaanse president Hugo Ch?vez (Volkskrant, 20 januari 2007). En erger nog hij presenteert ons Ch?vez als iemand die "een nieuw type Latijns-Amerikaans socialisme" probeert te construeren. Hier moeten direct de alarmbellen gaan rinkelen, maar dat doen ze niet bij Baud. Socialisme is een te grove term om een discussie als deze te kunnen voeren. Er zijn vormen van 'modern' socialisme welke ik eerder als Dictatoriaal Socialisme zou betitelen en het socialisme van Ch?vez is daar een voorbeeld van. De ervaring met Cubaans socialisme spreekt voor zich. De nieuwe president Ortega van Nicaragua hoor je nu ook niet meer over het nieuwe socialisme dat hij in de jaren ?80 als president in zijn land probeerde te construeren. Deze voorbeelden illustreren goed hoe dictatuur zich kan verbergen achter het woord socialisme. Natuurlijk zitten ook voor Baud aan Ch?vez minder positieve trekjes en is zijn nationalisme en socialisme "overgoten met een saus van autoritair en personalistisch bewind." Dit soort rafeltjes-redeneringen zijn hier niet op zijn plaats. De belangrijkste reden waarom Ch?vez president kon worden laat Baud onvermeld: de traditionele christen-democratische en sociaal-democratische partijen in Venezuela hadden gefaald. Het olierijke land was niet in staat gebleken de rijkdom eerlijk te verdelen, er was armoede en sociale voorzieningen waren voor velen onbereikbaar. De corruptie tiert welig en zelfs een ??schone?? president was niet in staat gebleken deze corruptie echt te bestrijden. Wat heeft Ch??vez er voor in de plaats gesteld? Een maatschappij die tot op het bot verdeeld is tussen voor- en tegenstanders van zijn Bolivariaanse revolutie. Waar niet-voorstanders van die revolutie buitengesloten raken. Ze verliezen hun werk, hun sociale zekerheid, de toegang tot bibliotheken etc. Het zijn niet alleen de meer doorgewinterde conservatieven die spreken over politieke gevangenen in Venezuela. Een maatschappij, waarin niet-voorstanders van Ch??vez zich laten leiden door angst en daarom zwijgen. Uit vrees voor hun baan of om uitgesloten te worden van de speciale gezondheids- en andere programma??s van de president. Een bevolking die afhankelijk gemaakt wordt van de gunsten van de president en zijn revolutie. Wie daaraan meedoet profiteert, wie dat niet doet of wie een ander geluid laat horen, die kan het verder vergeten. Door de polarisatie en voor een deel uit eigen onmacht is een groot deel van het maatschappelijk middenveld, zoals politieke partijen en vakbonden, verdwenen, gemarginaliseerd of onschadelijk gemaakt. Uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht hebben hun onafhankelijkheid verloren en zijn in handen van de president. Het populaire televisiestation dat ruimbaan gaf aan andere geluiden, is de afgelopen week door Ch?vez de nek omgedraaid. En de corruptie dan? Die gaat onverminderd voort en in tegenstelling tot vroeger ook binnen het leger. Bij CLAT-vakbonden, boerenbonden en sociale organisaties in Latijns-Amerika, hoor en zie ik hoe zij zich inzetten voor verbeteringen en sociale rechtvaardigheid. Zij kiezen daarbij altijd voor de weg van democratisering, voor wederzijds respect en onafhankelijkheid van het individu en waardigheid. Voor hen is democratie meer dan verkiezingen van een president. Wat is een democratie zonder maatschappelijke organisaties, zonder werkgevers- en werknemersorganisaties, zonder gewortelde politieke partijen. Wat is een democratie in een maatschappij doordrenkt van corruptie, waar justitie niet werkt en straffeloosheid het gevolg is, waar sociale dialoog hoogstens op papier bestaat. Voor CLAT-organisaties is democratie een houding die de hele maatschappij doordrenkt. Aan zo??n sociale democratie werkt Ch?vez duidelijk niet en voor Baud is democratie kennelijk ondergeschikt aan nieuwe vormen van dictatoriaal socialisme. Leen Verbeek, secretaris CLAT-Nederland.
Fidel
Achtenveertig jaar al regeert Fidel Castro als een vorst over Cuba, het in ieder geval in naam communistische eiland voor de Amerikaanse kust van Florida. Maar een gouden jubileum als partijleider zit er menselijkerwijs gesproken niet in. Cuba-kenner Kees van Kortenhof verwacht zijn overlijden voor 1 maart. Hij verwacht daarna een periode met Fidels halfbroer Ra?l als tussenpaus, maar geen revolutie van het Cubaanse volk of invasie van ballingen uit de VS. ,Alle partijen wachten af.? Het Nederlands Dagblad (Herman Veenhof) publiceerde dit artikel op 27 januari. Is Castro misschien al dood? Dat denk ik niet. Begin augustus vorig jaar verdween Castro uit de openbaarheid, maar er waren wel mededelingen. Het regime wil in binnen- en buitenland uitstralen: wij hebben alles goed in de klauwen. De boodschap in de media is niet hetzelfde. De Cubaanse partijtop spreekt zich in buitenlandse media wel uit over de gezondheidstoestand van Castro, maar in de binnenlandse pers of het offici?le partijorgaan Granma helemaal niets, niet eens de positieve diagnose van de Spaanse arts die Havana eind vorig jaar bezocht. Tekenend is wel dat Hugo Chav?z, de president van Venezuela, nu zegt dat de leider voor zijn leven vecht; hij was voorheen altijd heel optimistisch. Misschien moet hij ons voorbereiden op het doodsbericht. Wat is de positie van Ra?l Castro? Hij is 75, vijf jaar jonger dan zijn broer Fidel, in het verleden waren er wel ziekten en hij is enkele keren opgenomen geweest met, naar men zegt, drankproblemen. Hij heeft niet het charisma van Fidel, maar wordt in toenemende mate beschouwd als pragmatisch. Tenslotte was het Ra?l die de praktische deals van de rakettendeal tussen Chroesjtsjov en Kennedy regelde, tijdens de Cuba-crisis in oktober 1962. Hij is ook niet zo lang van stof als Fidel, Ra?ls redevoeringen duren doorgaans minder dan een half uur. Dat vinden de Cubanen wel prettig, zelfs de deelname van Fidel aan discussieprogramma?s op tv liep altijd zo uit dat ze hun favoriete soap, hun telenovela, misten. Dat is het beetje verpozing, dat er dan nog is in Cuba. Ra?l Castro is ook de man die het leger op sleutelposities in de Cubaanse economie neerzette en dat is effici?nt gebeurd. Het leger heeft volgens het Instituut voor Cubaans-Amerikaanse Studies in Miami zo?n zestig procent van de economie in handen en hanteert moderne, bijna westers kapitalistische managementmethoden, vooral in de nikkelindustrie, de offshore oliewinning, de sigarenexport en vooral winkelketens en het toerisme. De oude pijlers van de Cubaanse commando-economie, zoals de suikerindustrie, liggen op apegapen, ook door de lage prijzen op de wereldmarkt. In die sectoren zin tienduizenden mensen ontslagen. Deze week zagen de Cubanen na drie maanden weer beelden van de zieke Fidel Wie krijgt de macht na het overlijden van Fidel Castro? In eerste instantie gebeurt er niet veel, denk ik. Iedereen kijkt de kat uit de boom. De Cubaanse ballingen gaan niet en masse terug naar hun land van herkomst, bovendien zijn de levensomstandigheden daar een zodanig grote stap terug dat dat niet aantrekkelijk is. Ik verwacht wel veel claims en juridisch gesteggel over eigendomsrechten van voor de revolutie in 1959, maar die zijn er nu ook al. Ook de Amerikaanse regering zal zich gedeisd houden, ik verwacht zeker geen invasie. Veel hangt af van de landen in Zuid-Amerika, die een rol moeten spelen in het overgangsproces: Mexico, Brazili?, Venezuela, Spanje misschien. De communistische ideologie is inhoudelijk dood, dat weet iedereen. Maar formeel afschaffen, dat zal niet snelgebeuren. Veranderingen vinden plaats in de huls van de huidige opvattingen. Lang leve het Castrisme! Ra?l heeft voorlopig het meest te zeggen, als opperbevelhebber van het leger en belangrijkst lid van het Politburo. Ik denk niet dat er een politieke coup komt, of een junta vanuit het leger alleen. Er zijn ook geen echte kroonprinsen, al zingen de namen rond van jongere leiders, zoals de 40-jarige minister van Buitenlandse Zaken Felipe Perez Roque, Cuba?s vice-president Ricardo Lage of parlementsvoorzitter Ricardo Alarc?n, maar die is al weer veel ouder. Wat doet Amerika? Washington zal zich op de vlakte houden, ze nemen geen overhaaste stappen. Het hangt er van af wie in 2008 de verkiezingen wint, Republikeinen of Democraten. Bush zal niet veel meer veranderen aan zijn beleid van boycot en afstand. Ra?l heeft wel aangegeven dat hij best contact wil hebben met de VS over een nieuwe verhouding. De Amerikaanse basis in Guantanamo staat los van dit alles. Cuba heeft er formeel wel kritiek op, maar de bufferzone met mijnen tussen Cuba en de basis blijft bestaan. Toch werken er vanuit het dorp Guantanamo in het uiterste oosten van Cuba zelfs Cubanen op de Amerikaanse basis. Ook hun verdiensten worden voor tachtig procent afgeroomd door de staat, zoals alles wat in dollars het land binnenkomt. Wat betekent de dood van Castro voor politieke dissidenten? Alweer, op korte termijn niet veel. Het is zelfs mogelijk dat het regime bij het overlijden van Fidel mensen gevangen zet of interneert, gewoon om zeker te zijn dat er geen onrust uitbreekt. Wat ook mogelijk is: experimenten met de persvrijheid. Je zag in december dat Ra?l Castro in de Granma studenten expliciet opriep kritisch te zijn en ter debatteren zonder vrees. Ik kan mij ook voorstellen dat een andere krant, bijvoorbeeld Juventud de Rebelde, van de jeugdbeweging, de ruimte krijgt kritiek te oefenen. Maar dat is nog geen mediavrijheid, zeker als die ruimte wordt beperkt tot een uitlaatklep voor de boosheid over lange rijen voor de winkels of schaarste aan artikelen. Dat deden de communisten in Oost-Europa tenslotte ook in de jaren zeventig en tachtig. Momenteel zijn er ruim driehonderd politieke gevangenen in Cuba, schatten de mensenrechtenorganisaties, zoals de Cubaanse Commissie voor Mensenrechten en Nationale Verzoening van Elizardo S?nchez. Daarbij zitten ook de 75 die in maart 2003 als een blok zijn opgepakt en tot zware straffen veroordeeld. Zestien van hen zijn vrijgelaten. Enkelen zijn vrijgelaten, maar alleen om gezondheidsredenen. In 2006 is slechts ??n persoon vrijgelaten.? De Cubaanse dissidentenbeweging is klein, onbekend en verdeeld. Ik hoop dat er na de dood van Castro een rol is weggelegd voor opposanten die van het eiland zelf komen, zoals Oswaldo Paya Sardinas en zijn christen-democratische beweging. Wat gaan de christenen merken na de dood van Castro? Ook hier zal niet meteen iets veranderen. De rooms-katholieke kerk, die in Cuba getalsmatig domineert, opereert uitermate voorzichtig. In alle kerken is officieel gebeden voor herstel van Fidel Castro en voor zijn tachtigste verjaardag op 13 augustus vorig jaar. Daar is binnen de kerk wel een controverse over ontstaan. Veel mensen vroegen zich af: 'Waarom wordt er niet gebeden voor de Cubanen die het arm hebben of onderdrukt worden?' In de protestantse hoek domineren de charismatische kerken. Die zorgen ervoor dat ze grotendeels volstrekt apolitiek blijven, min of meer in ruil voor het vrij mogen belijden van hun geloof en het houden van kerkdiensten. Maar er zijn wel religieuze gewetensgevangenen. De meeste van hen zijn afkomstig uit de kleine huisgemeenten, de culta de casas, die wel kritisch staan tegenover het regime en in hun buurt actief zijn. Kees van Kortenhof (5 werkt bij de CNV Onderwijs. Hij volgt de ontwikkelingen in Cuba al decennia lang op de voet. Hij beheert de stichting Glasnost in Cuba en is betrokken bij de actuele en Nederlandstalige website http://cuba.web-log.nl
Amnesty International: grote zorgen om Cuba
De afgelopen 40 jaar heeft Amnesty International (AI) campagne gevoerd tegen schendingen van mensenrechten die de Cubaanse regering beging, vooral vanwege de aanhouding van politieke dissidenten en journalisten. De aanhoudingen zijn het gevolg van scherpe inperkingen op de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vergadering en de vrijheid van vereniging. Aldus een rapport dat Amnesty International 29 januari jl publiceerde. De internationale mensenrechtenorganisatie merkt nog op dat AI ook voortdurend haar grote zorg kenbaar maakte over het VS-embargo en de gevolgen ervan voor de Cubanen om volledig te kunnen profiteren van hun mensenrechten. Vrijheid van expressie en vereniging Duizenden Cubanen worden door de restricties op deze vrijheden beperkt. In Cuba worden alle gedrukte media en de radio en televisie onder controle van de staat. Toegang tot internet is sterk beperkt en voorbehouden aan overheidsinstituten en educatieve instellingen. Dissidenten en critici van het regime zoals journalisten worden frequent gearresteerd en gevangen gezet, soms op beschuldiging van ?mogelijk pre-crimineel gevaar.? In 2006 nam de intimidatie van onafhankelijke journalisten en bibliothecarissen toe. Van januari tot augustus 2006 hield de journalist Guillermo Farinas een hongerstaking om toegang tot internet te krijgen. Zonder succes. Armando Betancourt Reina, free-lance journalist werd op 23 mei 2006 gearresteerd toen hij foto?s nam van huisuitzettingen in de stad Camag?ey. Hij werd veroordeeld wege ? openbare ordeverstoring?. Hij zat een week op het politiebureau en werd volgens op 6 juni 2006 overgebracht naar de Cer?mica Roja-gevangenis in Camag?ey. Gewetensgevangenen Minstens 67 gewetensgevangenen - personen als onderwijzers, journalisten en mensenrechtenactivisten, aangehouden vanwege vreedzame activiteiten- worden op dit moment in gevangenissen in Cuba vastgehouden na rechtzaken die niet voldeden aan de internationale standaarden. AI onderzoekt de mogelijke status van nog een twaalftal andere gevangenen die ook beschouwd zouden kunnen worden als gewetensgevangenen. 13 personen zitten hun straf buiten de gevangenis uit vanwege gezondheidsredenen. In 2006 werd 1 gewetensgevangene vrijgelaten. Orlando Zapato Tamayo is metselaar en loodgieter. Hij werd gearresteerd op 20 maart 2003 toen hij deelnam aan een hongerstaling georganiseerd door de Stichting Yanes Pelletier in Havana. De hongerstakers eisten de vrijlating van de arts Oscar Biscet en enkele andere politieke gevangenen. Hij werd veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf in 2002 op beschuldiging van ? minachting van de persoon van Fidel Castro?, ? openbare ordeverstoring? en ? verzet?. In november 2005 werd hij veroordeeld tot een bijkomende straf van 15 jaar vanwege ?minachting? en ?verzet? in de gevangenis. In mei 2006 moest hij opnieuw voorkomen voor dezelfde beschuldigingen en werd veroordeeld tot 7 jaar. Hij zit nu een straf uit van totaal 25 jaar en zes maanden.? Amnesty International ontvangt bijna dagelijks berichten van politieke dissidenten, onafhankelijke journalisten en critici die worden gearresteerd vanwege hun dissidenten activiteiten of omdat ze berichten verspreiden over de mensenrechtensituatie in Cuba. Zij worden gevangen genomen in afwachting van een proces. Soms moeten zij maanden en zelfs jaren wachten voordat dit proces plaatsvindt; in andere gevallen worden zij binnen enkele dagen veroordeeld en gevangengezet. Gewetensgevangenen Julio Cesar L?pez Rodriguez, vice-voorzitter van het Frente Line Dura (Front van de Harde Lijn) en vertegenwoordiger van de Assamblee ter Bevordering van de Burgerlijke Gemeenschap, werd op 13 juli 2005 gearresteerd omdat hij deelnam aan een vreedzame demonstratie in Havana. Hij is gevangen gezet zonder aanklacht en zonder proces. Hij was al eerder in 2002 tot gewetensgevangenen veroordeeld na een arrestatie. Ook toen is hij nooit veroordeeld en werd in juni 2004 vrijgelaten.
Pageviews : ?
Geblokkeerd door : 0
Favoriet bij : 1
